Son zamanlarda doğaya dönüş ve sağlıklı beslenme arayışı, pek çok kişiyi yeniden mutfağımızdaki geleneksel ama kıymeti unutulmuş bitkileri keşfetmeye yöneltti. Rafine gıdaların gölgesinde kalan bazı sebzeler var ki, adeta sağlık deposu olmalarına rağmen hak ettikleri ilgiyi göremiyorlar. İşte kuşkonmaz da onlardan biri.
Bu hafta Sapanca’dan beni arkadaşlarım arayıp, “Hocam, kuşkonmaz gerçekten söylendiği kadar faydalı mı?” diye sordular. İşte tam da bu yüzden, bugün size sessiz ama güçlü bir bitkiden söz etmek istiyorum: kuşkonmaz. Toprağın altından dimdik çıkan bu bitkinin yeşil mızrak gibi dalları, aslında bize doğanın sağlığı nasıl sakladığını fısıldıyor.
Kuşkonmazın içinde öyle bir madde var ki, adına asparagin deniyor. Bu madde, vücudun protein yapımı için gerekli temel taşlardan biri. Asparagin sadece kaslarımızın değil, beyin hücrelerimizin de düzenli çalışmasına katkı sağlıyor. Özellikle yoğun stres altındaki kişilerin, zihinsel yorgunluk yaşayanların sofralarında kuşkonmaza yer vermesi, bedenin kendini toparlamasına yardımcı olur.
Bir başka gizli kahramanı ise saponinler. Bu maddeler vücudumuzda adeta bir temizlik işçisi gibi çalışır. Kan damarlarının iç yüzeylerini, hücrelerin çevresini, hatta bağırsaklardaki zararlı kalıntıları yumuşatır, çözer, atılmasına destek olur. Bu yüzden kuşkonmaz, damar sertliği korkusu taşıyanlar için de sessiz bir dosttur.
Kuşkonmazda bulunan rutin isimli madde ise kılcal damarların elastikliğini artırır. Özellikle ayakta çok duran, varis problemi olan veya kolay morarma yaşayan kişiler için kuşkonmaz, doğanın zarif hediyesi gibidir. Bu madde aynı zamanda bağışıklık sistemini de güçlendirir; virüslerin vücutta rahatça ilerlemesini zorlaştırır.
Bir başka değeri de folat yönünden zengin olmasıdır. Folat, vücudun kan üretimini düzenlerken, aynı zamanda hücre yenilenmesini de hızlandırır. Bu yüzden kansızlık sorunu yaşayanların, yorgunluk ve halsizlikten şikayet edenlerin haftada birkaç kez kuşkonmaz tüketmesi, kendi iç enerjilerini yeniden keşfetmelerine yardımcı olur.
Kuşkonmaz, vitamin bakımından da oldukça zengin bir bitkidir. İçinde A vitamini vardır; göz sağlığı ve cilt yenilenmesi için destek olur. C vitamini ise bağışıklığı güçlendirir, vücudu hastalıklara karşı korur. E vitamini antioksidan etkisiyle hücreleri genç tutar. Ayrıca kuşkonmazda K vitamini de bulunur; bu da kemik sağlığını güçlendirir ve kanın normal pıhtılaşmasına yardımcı olur. Tüm bunlara ek olarak B vitaminleri açısından da zengin olduğu için sinir sistemi sağlığına ve enerji üretimine katkı sağlar.
Kuşkonmazı ilginç kılan bir özellik daha var: Böbreklerin süzme kapasitesini artıran diüretik etkisi. Yani idrar söktürücü gücüyle, vücutta biriken fazla suyun ve ödemin atılmasına destek olur. Fakat bu etki öylesine naziktir ki, vücudu susuz bırakmaz, aksine temizlenmiş bir su döngüsü sağlar.
Kimileri için kuşkonmaz sadece pahalı bir sebze, kimileri içinse sofrada şık bir garnitürdür. Oysa aslında kuşkonmaz, toprağın altından yukarıya doğru yükselen, kendini gökyüzüne uzatan her dalında insana sağlık taşıyan sessiz bir şifadır.
Belki de bu yüzden, Anadolu’nun bazı köylerinde ona baharın mızrağı derler. Çünkü her mızrak gibi güç verir; ama onun gücü, sessizliğinde saklıdır.
Sağlıkla kalın…
