Soykırımcı İsrail’in Suriye’ye sunduğu yeni güvenlik anlaşması teklifinde, Şam’ın güneybatısının üç bölgeye ayrılması, bu bölgelerin İsrail’e uzaklığına göre silah ve asker varlığının sınırlandırılması, tampon bölgenin iki kilometre genişletilmesi ve İran’a kadar uçuşa yasak bölge ilan edilmesi isteniyor.
ABD merkezli Axios sitesi, İsrail-Suriye görüşmelerinin ayrıntılarını bilen iki kaynağına dayandırdığı özel haberinde, Tel Aviv’in Şam’a geçen haftalarda yeni bir güvenlik anlaşması sunduğunu duyurdu. Anlaşma içinde Şam’ın güneybatısından İsrail sınırına kadar uzanan bir harita da bulunduğu bildirildi.
İsrail, bir yandan Suriye’deki işgalini genişletirken bir yandan da Şam’ı diplomasi masasında tavizler vermeye zorluyor.
İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, dün ABD arabuluculuğunda Londra’da görüştü. ABD Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın da katıldığı bu toplantı, iki ülke arasında gerginliği azaltmak amacıyla yapılan üçüncü temas oldu. Görüşmelere yakın kaynaklar, Suriye yönetiminin İsrail’in sunduğu öneriye henüz yanıt vermediğini ve bir karşı öneri üzerinde çalıştığını bildiriyor. Kaynaklara göre olası bir anlaşma da henüz yakında görünmüyor.
Müzakereleri yapılan güvenlik anlaşmasının, 1974 yılında Suriye ve İsrail arasında yapılan Ayrılma Anlaşması’nın yerini alması amaçlanıyor. Aralık 2024’te Esad Hükûmeti’nin düşmesinin hemen ardından İsrail tampon bölgeyi işgal ederek anlaşmayı ihlal etti. Şimdi sınırları yeniden belirlemek isteyen Tel Aviv’in, 1979 yılında Mısır ile imzaladığı barış anlaşmasını referans aldığı kaydediliyor. Bu anlaşma, Sina Yarımadası’nı A, B ve C olmak üzere üç bölgeye ayırmış ve İsrail sınırına olan uzaklıklarına göre farklı güvenlik düzenlemeleri ve farklı düzeylerde silahsızlanma seviyeleri tanımlamıştı.
İsrail’in maksimalist talepleri içinde Suriye’de geniş bir askerden arındırılmış bölge ve uçuşa yasak bölge kurulması bulunurken, sınırın İsrail tarafında hiçbir değişiklik yapılması öngörülmüyor.
Yeni teklife göre Şam’ın güneybatısı üç bölgeye ayrılacak ve Suriyeliler bölgeye bağlı olarak farklı düzeylerde kuvvetler ve silah türleri bulundurabilecek.
Teklif, tampon bölgenin de Suriye tarafında iki kilometre genişletilmesini öngörüyor.
Tampon bölgeye bitişik ve İsrail sınırına en yakın şeritte ise askeri kuvvet ve ağır silah bulundurulmaması isteniyor. Ancak Suriye’nin polis ve iç güvenlik güçlerinin varlığını sürdürmesine izin verileceği belirtiliyor.
Axios’a konuşan kaynak, öneriye göre Şam’ın güneybatısından İsrail sınırına kadar olan tüm bölgenin Suriye uçakları için uçuşa yasak bölge ilan edileceğini söyledi.
Suriye tarafının bu sınırlamaları kabul etmesi karşılığında ise İsrail, stratejik Hermon Dağı’nın zirvesindeki bir karakol hariç, son birkaç ayda Suriye’de işgal ettiği tüm topraklardan kademeli olarak çekilmeyi önerdi.
Axios’un görüştüğü kaynak, İsrail’in önerisinin temel ilkesinin, Suriye üzerinden İran’a bir hava koridoru sağlamak olduğunu ve bunun İsrail’in gelecekte İran’a saldırı düzenlemesine olanak tanıyacağını belirtiyor.
İşgalci Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Eylül sonunda düzenlenecek BM Genel Kurulu sırasında HTŞ örgütü başkanı Colani (Ahmed Şara) ile bir görüşme ayarlamakla ilgilendiğini de aktaran kaynak, ancak bu aşamada bunun gerçekleşme olasılığını düşük olarak değerlendiriyor
/Aydınlık
