Dün akşam saat 23 sularında Azerbaycan`ın başkenti Bakü`de binlerce genç “Dağlık Karabağ`ı kurtar” sloganıyla yürüyüş yaptı.
Gençler Başkentin çeşitli yerlerinden merkezine doğru yürüyerek sınırda yaşanmakta olan savaşta Azerbaycan askerine desteklerini ifade etmenin yanı sıra, “Devlet, bizi silahlandırsın!” taleplerini dile getirmişlerdir. Gösteriler, polislerin müdahaleleri sonucu olaysız bitmiştir.
Bakü`de de buna benzer olay 14 Haziran`da yaşanmış, binlerce genç şehrin çeşitli bölgelerinden Şehitler Hiyabanına (Caddesine) kadar yürüyüş yapmış, sonra da, yakınlarda bulunan parlamento binasını basmışlardı. Polislerle yaşanan arbedede göstericiler polis arabasını devirmiş, polisin sert müdahalesi ile gösteri durdurulmuştur.
Dünkü olayın yeniden ortaya çıkmasında Avrupa, Rusya ve ABD`de Ermenilerle Azərbaycanlılar arasında yaşanan kavgaların da etkisi olduğu ve olayların Moskova tarafından kışkırtıldığı düşünülüyor.
***
Neden Şimdi?
Hatırlatalım ki, iki gün önce ABD'nin Los Angeles kentinde Azerbaycan Konsolosluğu önünde düzenlenen protesto gösterisinde Ermeni ve Azerbaycan diasporası üyeleri arasında çatışmalar yaşanmıştı.
Azerbaycanlı 30-40 gencin üzerine yürüyen 3 bine yakın Ermeni, onları darp etmiş, olayda 7 Azerbaycanlı yaralanmıştı. Yerel televizyon kanalları çatışmalarda bir polis memurunun yaralandığını ve polise saldırı şüphesiyle de en az bir kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Los Angeles'taki Azerbaycan Konsolosluğu çatışmalar sırasında dövülen birkaç kişinin fotoğrafları da Facebook sayfasında paylaşıldı.
Resmi kaynaklar, Bakü protesto eyleminin “radikal Ermeni taşnakları” tarafından organize edildiğini ve Azerbaycan göstericilerine karşı “şiddet ve saldırganlık” gösterdiğini belirterek, ABD'nin Azerbaycan büyükelçisini Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı.
Eylemin organizatörü ve Amerika Ermeni Ulusal Komitesi temsilcisi Alex Galitsky, NBC kanalına yaptığı açıklamada, çatışmaların gerçekleştiğini kabul etmiş, ancak 7 kişinin değil, 1 kişinin yaralandığını söylemişti.
Alex Galitskiy, Ermeni diasporasını temsil eden göstericilerin sayısının yaklaşık 3000 olduğunu kaydetmişti.
Şehrin bulunduğu Los Angeles ve Kaliforniya Eyaleti, Ermenistan dışındaki en büyük Ermeni toplulukları olarak kabul edilmektedir.
12 Temmuz'da Azerbaycan-Ermenistan sınırında Tovuz bölgesi yönünde Azerbaycan-Ermenistan silahlı kuvvetleri arasında çatışmalar meydana geldi. 1 Azerbaycan generalinin ve bir kaç yüksek rütbeli subayın da aralarında bulunduğu Azerbaycan askerinin şehit olduğu çatışmaların etkisi bugün de davam etmekte.
Çatışmaların yaşandığı Tovuz ilçesi Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye koridorunun, enerji ve taşımacılık yollarının çok yakınında bulunuyor. Tovuz’da yaşanacak bir istikrarsızlık doğrudan Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattını, Güney Gaz Doğalgaz Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolunu etkileyebilecek güçte.
Bu koridor, Türkiye’nin Orta Asya’ya açıldığı, Hazar petrol ve doğalgazını Türkiye’ye ve dünyaya taşıyan enerji ve taşımacılık hatlarının bulunduğu koridordur. Ermenistan’ın dışlandığı bu projeler bir taraftan Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye’yi birleştiren ve Güney Kafkasya’nın dünyaya çıkış projeleridir, diğer taraftan da Azerbaycan ekonomisinin can damarıdır. Bu nedenle Azerbaycan’ın projelerini vurmakla ülkeye zarar vermek düşüncesi Ermenistan’da hâkim. Başka bir deyimle, Ermenistan’ın hedefinde Türkiye ve Azerbaycan’ı birleştiren projelere zarar vermek bulunduğu söylenebilir.
Brüksel’de de benzeri olaylar..
Dün ayni zamanda Belçika`nın başkenti Brüksel`de Ermeniler bir Azerbaycanlı genci vahşice dövmüş ve bunun videosunu çekerek sosyal medyada paylaşmışlardır. Azerbaycanlı gençler de Rusya`da çeşitli mekanlarda iki Ermeniyi döverek buna cevap vermişlerdir. Olayların büyümesi ve özellikle Rusya`da Ermeni-Azerbaycanlı kavgalarının artması bekleniyor.
Bu da, Rusya`dan hem Azerbaycan`a, hem de Ermenistan`a göçlerin yaşanmasını tetikleyebilir.
Kimi siyasi uzmana göre bu olayların arkasında Rus istihbaratının parmağı var ve amaç hem Azerbaycan`ı, hem de Ermenistan`ı cezalandırmak...
Zira ABD Kongresi`nin bir kaç gün önce çıkardığı askeri bütçesinde Rusya`nın “Kuzey Akımı-2” ve “Türk Akımı” projelerine yaptırım kararı alınmış, boru hatlarının inşasının durdurulmasına yönelik ciddi adımlar atılmıştı.
Rusya`yı enerji hatlarından mahrum etmek, onun gırtlağından yapışıp boğmak anlamına geliyor.
“Türk Akımı” projesinin alternatifi ise Azerbaycan`ın TANAP-TAP anlaşması.
Son aşamaya gelen bu projeler, Rus gazı almak istemeyen Avrupa ülkelerinin Azerbaycan’dan gaz lamasını sağlamayı amaçlıyor. Rusya da, bu alternatifleri bypass veya işlevsizleştirerek, rakibi olan Azerbaycan’ı devre dışı bırakma çabasında…
***
Biraz daha açık yazarsak…
Bulgaristan, sonuçlarına katlanmadan, Rusya ile uzun vadeli gaz anlaşmasını terk edemez.
Rusya Dışişleri Bakanlığının dün yayımladığı bildiride şöyle deniyor.
Bildiride “Gazprom” ve “Bulgargaz" (Bulgaristan Devlet Gaz Şirketi) arasında gaz satın alma ve satma ile ilgili bağlanmış sözleşmenin 2025 yılına kadarki bir süreyi kapsadığı biliniyor.
İşte bu nedenledir ki , Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yuri Pilipson "Bu bağlamda, Bulgaristan yasal ve ekonomik sonuçlarına katlanmadan, yapılan anlaşmayı tek taraflı olarak bozup Rus gazını almaktan vaz geçemez” demektedir.
2020 Ocak ayında Bulgaristan Enerji Bakanı Temenuzhka Petkova, ülkenin yıl sonuna kadar Rusya'dan ihraç edilen gaz hacminin yarısını Azerbaycan’dan aldığı doğal gaz ve ABD`den aldığı sıvılaştırılmış gaz (LNG) ile değiştireceğini bildirmişti.
Şu anda, Bulgaristan'da yıllık gaz tüketimi 3 milyar metreküp. Bulgaristan Devlet Gaz Şirketinin bildirdiğine göre, bu ihtiyacın yarısı - 1,5 milyar metreküpü Azerbaycan gazı ve ABD`nin LNG gazı ile sağlanacak.
Bulgargaz şirketi “Şahdeniz-2” projesi kapsamında “Şahdeniz” Konsorsiyumu ile yılda 1 milyar dolarlık gaz almak konusunda sözleşme imzalamıştır.
Azerbaycan gazının Avrupa'ya taşınmasının Güney Gaz koridoru ile (TANAP-TAP gaz hatları üzerinden) yapılması bekleniyor. Avrupa'ya Azerbaycan gazı nakli 2020 yılının sonlarında başlayacak.
Bulgaristan, Yunan-Bulgar bağlantı hattı (IGB) üzerinden; Azerbaycan gazını satın alacak. IGB`nin inşaatının 2020 yılının ikinci yarısında tamamlanması planlanıyor.
