İran ile Türkiye arasında yürütülen diplomasi trafiği, bölgenin kritik bir eşikten geçtiği bir dönemde yeni bir ivme kazandı. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Aragçi ile Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arasında gerçekleşen telefon görüşmesi, yalnızca iki ülke arasındaki ikili meselelerin değil, aynı zamanda bölgenin kırılgan güvenlik mimarisinin de masaya yatırıldığı bir temas olarak öne çıktı.

Ne konuşuldu?

Görüşmede hem ikili ilişkiler hem de bölgesel dosyalar etraflıca ele alındı. Özellikle Pakistan–Afganistan hattında artan gerilim, iki diplomatı aynı noktada buluşturan en önemli başlıktı. Aragçi, İran’ın bu tansiyonun düşürülmesi için yapıcı katkı sunmaya hazır olduğunu yineledi. Fidan ise bölge barışının, ülkelerin ortak güvenliğinin ayrılmaz parçası olduğunu vurgulayarak tüm aktörleri istikrara bağlı kalmaya çağırdı.

Görüşmede ayrıca Türkiye’de yaşanan askerî uçak kazası da gündeme geldi; Aragçi Türk tarafına taziye mesajlarını iletti.

Neden kritik?

İran ve Türkiye; uzun bir sınırı paylaşan, bölge üzerinde geniş etki alanına sahip iki devlet. Dolayısıyla bu iki ülke arasında sergilenecek her türlü iş birliği, Ortadoğu’dan Güney Kafkasya’ya, Orta Asya’dan Doğu Akdeniz’e kadar geniş bir coğrafyada hissedilecek sonuçlar doğuruyor.

Görüşmede kullanılan “karşılıklı fayda sağlayan tüm alanlarda bağları güçlendirme” ifadesi, ticaretten enerjiye, güvenlikten kültürel iş birliğine kadar geniş bir yelpazede yeni temasların gündeme gelebileceğine işaret ediyor.

Pakistan–Afganistan vurgusu ise hem Tahran hem Ankara için kritik bir jeopolitik mesaj içeriyor: Komşu çatışma bölglerinde istikrar sağlanmadıkça kendi ulusal güvenliklerinin tehdit altında olacağı düşüncesi artık ortak bir perspektif hâline gelmiş durumda.

Muhtemel sonuçlar neler?

Bu görüşme, iki ülke arasında yeni bir diplomatik hareketliliğin başlangıcı olabilir. Bakanlar düzeyinde toplantılar, ekonomik anlaşmalar veya ortak güvenlik mekanizmaları önümüzdeki dönemde gündeme gelebilir.

Bölgesel barışa yapılan vurgu, İran ve Türkiye’nin Afganistan, Pakistan, Kafkasya ve Ortadoğu’da daha fazla istişare ve koordinasyon içerisine girebileceğini gösteriyor. Her iki devletin stratejik çıkarlarının birçok noktada kesişmesi, son yıllarda rekabetle iş birliğini birlikte taşıyan ilişkilerin pragmatik bir yakınlaşma evresine girme ihtimalini güçlendiriyor.

Öne çıkan ifadeler

• “İki üst düzey diplomat, ikili ilişkileri gözden geçirdi ve karşılıklı fayda sağlayan tüm alanlarda bağların güçlendirilmesini vurguladı.”

• “(Aragçi) Pakistan ve Afganistan arasındaki gerilimin azaltılmasına yönelik çabaları takdir etti… bölgesel barış ve istikrarı korumak için daha kapsamlı istişarelerin gerekliliğini vurguladı.”